Baza wiedzy

Żywotność paneli fotowoltaicznych – ile lat mogą działać?

Panele fotowoltaiczne wdarły się na salony tematów związanych z odnawialnymi źródłami energii. O atutach tego rozwiązania mówią wszyscy: ich producenci, użytkownicy, a także ekolodzy. W dyskusjach dotyczących paneli fotowoltaicznych stosunkowo rzadko podnoszonym wątkiem jest ich żywotność. Ile lat mogą działać panele fotowoltaiczne? Po jakim czasie trzeba je wymienić na nowe moduły?

Panele fotowoltaiczne, czyli słoneczna rewolucja

Chyba nie ma wśród nas osoby, która nie spotkałaby się w ostatnich latach z tematem przetwarzania energii słonecznej na prąd zasilający domy, biura, fabryki, a nawet elementy infrastruktury ulicznej. Dla prywatnego inwestora głównym argumentem przemawiającym za wybraniem fotowoltaiki jest uwolnienie się od rosnących cen prądu z sieci. Dzięki uruchomieniu domowej elektrowni rachunki za prąd mogą spaść praktycznie do zera, nie licząc opłaty abonamentowej, a generowana w słoneczne dni energia może być zbierana w sieci i „wypłacana” wtedy, gdy instalacja fotowoltaiczna nie generuje prądu. Innymi słowy, dobrze skalibrowana fotowoltaika może zaspokajać całoroczny popyt na energię elektryczną w budynku, a tym samym znacznie obniżyć koszty eksploatacyjne. Mówiąc o kosztach, nie sposób pominąć tego, że inwestor ma możliwość skorzystania z ulg i dotacji (np. Program Mój Prąd 4.0 i ulga termoizolacyjna w przypadku inwestorów prywatnych), pozwalającym znacząco obniżyć koszty inwestycji. Dzięki tym udogodnieniom inwestycja w domową elektrownię słoneczną może zwrócić się już w trzy lata. Do pozostałych, nieekonomicznych walorów fotowoltaiki zaliczamy jej bezawaryjność, bezobsługowość i ekologiczność. Czy zatem instalacje fotowoltaiczne mają jakieś mankamenty?

Żywotność paneli fotowoltaicznych

Warto pamiętać, że panele fotowoltaiczne nie są wieczne i po jakimś czasie trzeba będzie wymienić moduły zamontowane na dachu lub w ogrodzie. Każdy przedmiot zużywa się z biegiem czasu. Zatem, ile mogą działać panele fotowoltaiczne? Najlepsi producenci na rynku oferują 25-letnią gwarancję wydajności. Czy to oznacza, że po upływie ćwierć wieku trzeba wymienić panele? Zdecydowanie nie. Każdy producent w karcie katalogowej określa, do jakiej wartości może maksymalnie spaść produkcja. Każde, nawet najlepsze moduły są skazane na spadek wydajności. Wynika to z faktu ekspozycji na intensywne promieniowanie UV, które do spółki ze zjawiskami atmosferycznymi powoduje różne formy degradacji chemicznej i mechanicznej. To nieuniknione zjawisko nawet w przypadku najnowszych modeli. Dodajmy, że największy spadek wydajności odnotowuje się pomiędzy 5 a 10 rokiem używania paneli. Później regres sprawności zaczyna spowalniać. Warto zaznaczyć również, że postęp technologiczny sprawia, że panele starzeją się wolniej niż kiedyś, w tej chwili mówimy o ubytku wartości 0,35-0,4% w skali roku i zapewne ten parametr będzie w przyszłości się zmniejszał po wdrażaniu kolejnych innowacji. Wróćmy do teraźniejszości. Po upływie ćwierć wieku nie trzeba więc wymieniać paneli na nowe, ale należy liczyć się z tym, że nie będą one generować tyle prądu, co w latach wcześniejszych.

Inwestycja długodystansowa

To, ile lat mogą działać panele fotowoltaiczne, zależy przede wszystkim od ich poprawnej instalacji oraz warunków pogodowych, z którymi przyjdzie im się zmierzyć. Paradoksalnie ogniwom szkodzi duże nasłonecznienie. Dość powiedzieć, że panele działające na pustyni tracą nawet 1% wydajności rocznie. Panelom zagraża też stojąca i zamarzająca woda. Ich wrogiem są także uszkodzenia mechaniczne, spowodowane przez przenoszone przez wiatr przedmioty, grad itd. Zabezpieczeniem przed tego rodzaju ryzykami jest wykupienie odpowiedniego ubezpieczenia. Jak się okazuje nasz środkowoeuropejski, umiarkowany klimat, bez ostrych zim i upalnego lata, to warunki sprzyjające długowieczności paneli fotowoltaicznych.

Słaby punkt słonecznego prądu – falownik

Analizując żywotność paneli fotowoltaicznych, trzeba na warsztat wziąć cykl życia falownika (inwertera). To urządzenie jest nieodłącznym składnikiem instalacji fotowoltaicznej, a jego zadaniem jest zamiana prądu stałego na zmienny, stosowany w domach i biurach. Bez niego nie moglibyśmy wykorzystywać energii słonecznej do zasilania urządzeń. Żywotność falownika szacuje się na ok. 10-15 lat, choć praktyka zna wiele przykładów, w których inwerter działał znacznie dłużej, nawet 20 lat. Cykl życia tego urządzenia determinują głównie parametry samego sprzętu, dlatego przy wyborze inwertera złym pomysłem jest oszczędzanie na budżetowych rozwiązaniach.

Zadbaj o żywotność paneli fotowoltaicznych

Instalacja PV uchodzi za praktycznie bezawaryjne rozwiązanie, co wynika m.in. z prostej konstrukcji. Aby czerpać w jej pełnego potencjału, trzeba jednak wykazać nieco fatygi, tak na etapie planowania, jak i użytkowania. Mowa tu o wyborze podzespołów wysokiej jakości (inwerter, kable, moduły) i zleceniu zaprojektowania profesjonalistom. Również instalacje należy powierzyć w ręce fachowców, bo źle założone panele mogą być bardziej podatne na uszkodzenia od wiatru czy wilgoć. W gestii użytkownika pozostaje monitoring wydajności paneli, sprawdzanie okablowania i profesjonalne czyszczenie ogniw słonecznych, które również można zlecić odpowiedniej ekipie.